مصرف روزانه زعفران
برای تولید یک کیلو زعفران حدودا صد هزار گل احتیاج است که باعث شده زعفران از جمله گران‌ترین ماده‌ها در تاریخ باشد. گیاه زعفران، گیاهی از خانواده زنبقیان می باشد که از زمان قدیم بین ملل گوناگون شناخته شده بوده و استفاده های خوراکی و دارویی داشته است. گل‌های بنفش و زیبای آن در فصل پاییز، صبح‌ها قبل از طلوع به وسیله دست، برداشت و بعد کلاله قرمز رنگ آن جداشده و خشک می‌شود. اکنون ایران بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده زعفران در جهان است که بیشتر آن در استان خراسان کشت می‌شود.
زعفران از لحاظ طب سنتی دارای طبیعتی گرم و خشک می باشد و دارای خواصی همچون مفرح قوا، مقوی حواس، قابض، بازکننده گرفتگی‌های (سده)، دماغ (سر)، جگر (کبد) و کم کننده اشتها و مقوی معده می باشد. به علاوه، در صورتی که زعفران با عسل استفاده شود دافع سنگ کلیه خواهد بود. زعفران را می‌توان به شیوه های مختلفی همچون استشمام برای رفع سردرد شدید و بی‌خوابی استفاده کرد.
مصرف روزانه زعفران
کلاهبرداری های زعفرانی
گران قیمت بودن زعفران موجب شده که این ماده در خطر تقلب‌های زیادی قرار گیرد. اصلی ترین موارد تقلب زعفران در اینجا آمده است:
- رنگ کردن، سنگین نمودن، مخلوط کردن با کلاله ذرت و اضافه کردن روغن از جمله شایع‌ترین شیوه های تولید تقلبی زعفران است. یکی از روش های تقلب در زعفران این است که کلاله‌های آن را با نوعی چربی، شکر، نمک یا عسل مخلوط می‌کنند و وزن آن را افزایش می‌دهند.
- خطرناک‌ترین راه تقلب در زعفران استفاده از رنگ های مصنوعی می باشد؛ اگر رنگ‌های مصنوعی در زعفران استفاده شده باشد در آزمایشگاه قابل شناسایی است چرا که پایین بودن قدرت رنگ‌دهی آن نشان‌دهنده این تقلب است. این رنگ‌های مصنوعی برای سلامتی انسان بسیار مضر است و در اصل گل‌رنگ‌هایی که از مکه به عنوان زعفران و معمولا به صورت پودر به کشور وارد می‌شود از همین رنگ‌های مضر مصنوعی هستند.
- طبیعی‌ترین راه تقلب در زعفران استفاده از رنگ طبیعی این گیاه برای رنگ کردن قسمت‌های دیگر سفید زعفران و مخلوط کردن آن با زعفران واقعی است، این شیوه محترمانه‌ترین روش کلاهبرداری است که متأسفانه بسیارمتداول شده است. متقلبان و عرضه‌کنندگان می‌توانند روی خالص بودن زعفران خود اطمینان بدهند چرا که از هیچ‌چیز به غیر از گیاه زعفران در آن استفاده نکرده‌اند.
آیا زعفران جایگزین دارد؟
در فرهنگ ما ایرانیان در بیشتر غذاها و شیرینی‌ها، زعفران ادویه مهمی است که به عنوان معطرکننده، طعم‌دهنده و رنگ‌دهنده مورد استفاده قرار می گیرد. اما از آنجا که قیمت بسیار بالایی دارد، امکان دارد در تهیه غذاها – به خصوص غذاهای نذری- از رنگ‌دهنده‌های مصنوعی به جای آن استفاده شود. گلرنگ و زردچوبه، ازجمله موادی هستند که نزدیک‌ترین رنگ را به رنگ زعفران دارند و یکی از بیشترین تقلب‌ها در این مورد فروش گلرنگ به جای زعفران است. در مواردی هم متقلبان مخلوط گلرنگ و زعفران به خریداران می فروشند.
با این حال، در برخی از کشورها، گلرنگ به نام متداول «زعفران آمریکایی» در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. این گیاه ازلحاظ ترکیب و آثار کاملا با زعفران فرق می کند و فقط از نظر ظاهری به آن شبیه است؛ رشته‌هایی مانند زعفران (۴-۳ سانتی‌متر) و کوتاه‌تر از آن (۲ سانتی‌متر) هستند. درخیلی از نقاط دنیا به دلیل گرانی از گلرنگ به جای زعفران استفاده می گردد. با اینکه این گیاه تا حدودی دارای خاصیت آرام‌بخشی است اما به هیچ‌وجه عطر و طعم زعفران را ندارد و اگر بیش از اندازه استفاده شود، موجب آسیب و تخریب بافت کبد خواهد شد.
پس از گلرنگ، زردچوبه دومین ماده ای است که در بسیاری از مناطق از آن به عنوان جانشین زعفران (البته نه تقلبی) استفاده می‌شود. البته در مصرف این ماده، نباید افراط کرد زیرا مصرف آن در مقدار زیاد می‌تواند به مخاط روده و معده آسیب برساند به طوری که تنها مصرف روزانه ۳ گرم زردچوبه برای یک فرد بالغ، اشکالی ایجاد نمی‌کند.
رعایت اعتدال و مصرف به اندازه از جمله ملزوماتی است که برای مصرف همه ی گیاهان باید در نظر گرفت. زعفران نیز مثل هر گیاه دیگری برای مصرف روزانه دارای مقدار معینی می باشد. به طوری که اگر مقدار بیشتری از این گیاه را روزانه مصرف کنید، عواقب بدی را در پی خواهد داشت. البته لازم است بگوییم که این گیاه در زمان های مشخصی ممنوعیت استفاده داشته و حتی مقدار کمی از آن می تواند مضر باشد. در ادامه در مورد مقدار مجاز مصرف زعفران توضیح خواهیم داد.
جایگزین زعفران
استاندارد مصرف زعفران
به این خاطر که گیاه زعفران خواص درمانی و دارویی بالایی دارد باید بیشترین مقدار مصرف روزانه زعفران کنترل شود. خواص زعفران برای بیماری هایی همچون افسردگی، قاعده آور، بهبود سندروم پیش از قاعدگی و بهبود عملکرد مغز دارد.
میزان مصرف زعفران در هر نوبت استفاده
برای مصرف روزانه زعفران، استانداردی که گفته شده ۰.۱ گرم است. این میزان در حدود ۱۰ الی ۱۵ عدد از رشته های زعفران است. مصرف ۱ گرم زعفران در یک نوبت موجب ایجاد حالت تهوع و استفراغ می شود. پس سعی کنید از این ادویه مفید بیش از حد در مواد غذایی نیز استفاده نکنید.
میزان مصرف زعفران در هر نوبت استفاده
حداکثر مصرف روزانه زعفران
همان گونه که در بالا گفته شد، میزان مصرف استفاده از زعفران را ۰.۱ بیان کرده اند. اما شما مجازید تا یک گرم زعفران را به صورت روزانه مصرف کنید. البته بایذ دقت کنید که این یک گرم را در یک نوبت استفاده نکنید. شما می توانید از دمنوش زعفران نیز استفاده نمایید که عطر و طعم فوق العاده ای دارد. در فصل تابستان از شربت زعفران نیز استفاده می شود که علاوه بر رنگ زیبا خوش طعم هم هست. شما باید برای مصرف بیشتر از زعفران طاقت بدن خود را نیز در نظر بگیرید، چون در بعضی از منابع گفته شده این میزان فقط برای مصارف دارویی مجازمی باشد.
