گیاه زرشک میوه‌ای به رنگ قرمز و با مزه ترش یا ملس دارد.البته نوع دیگری از زرشک هم وجود دارد که به آن زرشک سیاه یا زرشک آبی می‌گویند که خواص درمانی دارد.
زرشک در مناطق معتدل و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کند. درختچه یا بوته زرشک تیغ‌دار می‌باشد و طول آن از یک متر تا پنج متر متغیر است. چوب این درخت رنگ قهوه‌ای یا زرد یا قرمز دارد. زرشک در گونه‌های مختلفی کشت می‌شود: دو گونه مهم زرشک، زرشک بی‌هسته یا زرشک قرمز پلویی و زرشک هسته‌دار است که غالباً دارای دو هسته می‌باشد. جالب است بدانید گیاه زرشک را به گیاه طول عمر می‌شناسند.
گیاه زرشک در تمام قسمت‌هایش حاوی آلکالوئیدهای بربرین، اکسیاکانتین و بربامین می‌باشد که البته مقدار این آلکالوئیدها در پوست ریشه گیاه زرشک از سایر قسمت‌های این گیاه بیشتر می‌باشد. وجود چنین ترکیباتی در گیاه زرشک سبب شده است که این گیاه از لحاظ درمانی و غذایی دارای ارزش بالایی شود.
تمام قسمت‌های گیاه زرشک کاربرد خاص خود را دارند که در این مقاله قرار است به‌صورت مفید و مختصر در رابطه با کاربرد و خواص هر یک از قسمت‌های گیاه زرشک برای شما عزیزان توضیح دهیم و اطلاعات شما را درباره این گیاه ارزشمند بالا ببریم. اگر علاقه‌مند به خواندن این مقاله هستید، تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید و از مطالب ارائه‌شده بهره کافی را ببرید. خواص زرشک را می توانید در مقاله مربوطه در سایت مطالعه کنید.
کاربرد بخش‌های مختلف گیاه زرشک
مصارف میوه زرشک
زرشک یکی از گیاهانی می‌باشد که نزد ایرانیان بسیار محبوب است و در مهمانی‌ها به‌عنوان یکی از زینت‌بخش‌های سفره استفاده می‌شود. از زرشک برای تزیین غذاهای مختلف استفاده می‌شود؛ زیرا رنگ و لعاب بسیار فوق‌العاده‌ای به غذا می‌دهد. از مصارف دیگر زرشک این است که در تهیه بسیاری از محصولات بهداشتی و داروها استفاده می‌شود. همچنین زرشک خاصیت تسکین‌دهنده درد را دارد که در داروهای مسکن از آن استفاده می‌کنند.
جالب است بدانید از زرشک برای تمیز کردن خون و دیگر اجزای داخلی بدن استفاده می‌کنند. پزشکان طب سنتی به افرادی که مشکلات کبدی از جمله کبد چرب دارند، پیشنهاد می‌کنند که از زرشک استفاده کنند؛ چراکه زرشک برای دستگاه گردش خون و پاک‌سازی کبد و صفرا بسیار مفید می‌باشد.
نکته جالبی که درباره زرشک وجود دارد این است که زرشک در نابود کردن ذرات میکروسکوپی بیماری‌زا بسیار مؤثر است و می‌توان گفت زرشک حاوی نوعی چرک‌خشک‌کن است.
با توجه به توضیحاتی که در قسمت بالا دادیم، نه تنها میوه زرشک بلکه تمام اجزای درختچه زرشک شامل ریشه، ساقه و برگ کاربرد خاص خود را دارند و برای رفع بسیاری از بیماری‌ها بسیار مؤثر و مفید هستند.
مصارف خوراکی میوه زرشک
گیاه زرشک به عنوان یکی از چاشنی‌ها یا تزیین‌کننده‌های غذاهای ایرانی مورداستفاده قرار می‌گیرد و با توجه به طعم و رنگ بی‌نظیرش در تهیه غذاهایی مانند ته‌چین، دلمه، کوکو، کوفته، زرشک‌پلو با مرغ و انواع آش‌ها استفاده می‌شود.
همچنین از زرشک برای ساخت پولکی، سوهان‌عسلی، سس، ژله، نوشابه‌های گازدار، آب‌نبات،پاستیل، پودر رنگی خوراکی و شکلات‌سازی استفاده می‌شود.
آب زرشک و شربت زرشک که دو نوشیدنی طبیعی و مفید هستند، با زرشک بدون دانه تهیه می‌شوند که جزء پرطرفدارترین و خوشمزه‌ترین نوشیدنی‌ها به شمار می‌روند.
البته افرادی که دچار بیماری فشارخون یا ناراحتی‌های معده هستند، باید در مصرف آب‌زرشک یا شربت زرشک دقت کنند و به میزان کافی از آن استفاده کنند تا دچار مشکل نشوند.
مصارف خوراکی میوه زرشک
کاربرد زرشک در رنگرزی
گیاه زرشک یکی از مواد طبیعی است که در صنعت رنگرزی برای رنگ کردن ابریشم، پارچه، الیاف، نخ، پشم، پنبه و…. استفاده می‌شود. از زرشک هم در تولید رنگ قرمز و هم در ترکیب با سایر مواد، رنگ‌های متنوعی به دست می‌آید. در گذشته از شاخه، ریشه و ساقه زرشک برای تولید رنگ زرد نیز استفاده می‌شد.
کاربرد برگ و ساقه درخت زرشک
همان‌طور که در قسمت بالا اشاره کردیم، همه اجزای درختچه زرشک خواص بی‌نظیری دارند که در این قسمت از مقاله به بررسی خواص ساقه و برگ درختچه زرشک خواهیم پرداخت.
برگ گیاه زرشک خاصیت محکم کردن لثه و دندان را دارد. همچنین برگ زرشک حاوی مقادیر بسیار زیادی از ویتامین سی است که برای درمان بیماری اسکوربوت اثر بسیار زیادی دارد.
استفاده از برگ گیاه زرشک در موقع گلودرد و آنژین بسیار مؤثر است؛ به صورتی که شما می‌توانید برگ این گیاه را دم کنید و دم‌کرده را غرغره کنید. همچنین برگ گیاه زرشک به درمان اسهال بسیار کمک می‌کند.
از خواص بی‌نظیر دیگر برگ گیاه زرشک می‌توان به برطرف کردن آب‌آوردگی یا همان بیماری خیز یا ادم اشاره کرد که برای بهبود این بیماری بسیار مؤثر است. از برگ زرشک می‌توانید برای بهبود خونریزی‌هایی که در فاصله قاعدگی‌ها رخ می‌دهد، استفاده کنید به صورتی که برگ این گیاه را بجوشانید و از این جوشانده به‌صورت مرتب استفاده کنید.
از خواص ساقه درختچه زرشک می‌توان به رفع یبوست و بی‌اشتهایی اشاره کرد. همچنین ساقه درختچه زرشک عملکرد دستگاه گوارش را منظم می‌کند و سوءهاضمه را از بین خواهد برد. پس حتماً از برگ و ساقه درختچه زرشک استفاده کنید؛ چراکه خواص درمانی بسیار مفید آن‌ها سبب می‌شود که این دو قسمت از درختچه گیاه زرشک بسیار باارزش شوند.
کاربرد برگ و ساقه درخت زرشک
کاربرد خار زرشک
گیاه زرشک برای سلامت و محافظت از دهان و دندان بسیار مؤثر است؛ چراکه باعث جلوگیری از عفونت‌های دهان و دندان می‌شود و همچنین مشکلات رایج مانند آفت‌های دردناک را نیز درمان می‌کند.
از کاربردهای بی‌نظیر درختچه زرشک می‌توان به کاربرد خار زرشک به‌عنوان خلال‌دندان اشاره کرد که این کاربرد یکی از کاربردهای بسیار شگفت‌انگیز و جذاب درختچه زرشک می‌باشد.
علاوه بر کاربردهایی که در قسمت بالا از خار درختچه زرشک گفتیم، از خارهای درختچه زرشک برای تمیز کردن سکه‌های طلای قدیمی نیز استفاده می‌شده است.
کاربرد ریشه درخت زرشک
از کاربردهای ریشه درخت زرشک می‌توان به درمان زردی و یرقان اشاره کرد. همچنین ریشه درختچه گیاه زرشک بیماری نقرس و روماتیسم را برطرف می‌کند. از خواص دیگر ریشه گیاه زرشک می‌توان به درمان واریس و درمان بواسیر نیز اشاره کرد.
ریشه گیاه زرشک کبد را پاک‌سازی و تقویت می‌کند و همچنین برای زنانی که بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند، دم‌کرده ریشه این گیاه بسیار توصیه می‌شود.
می‌توانید برای شست‌وشوی چشم از جوشانده ریشه گیاه زرشک استفاده کنید. ریشه گیاه زرشک برای رفع سوزش ادرار و بهبود ورم طحال و همچنین کاهش فشارخون بسیار مؤثر می‌باشد.
کاربرد ریشه درخت زرشک
کاربرد چوب درخت زرشک
چوب درخت زرشک در نزد اهل هنر چوب طلا نام دارد؛ چراکه این چوب از نظر هنری بسیار باارزش است. از چوب درخت زرشک در منبت‌کاری، معرق‌کاری و خاتم‌کاری استفاده می‌کنند. همچنین چوب درخت زرشک در ساخت زیورآلات نقش فراوانی دارد.
در این مقاله در رابطه با کاربردهای بخش‌های مختلف گیاه زرشک اعم از ریشه، ساقه و برگ و خار درختچه زرشک صحبت کردیم و اطلاعات مختصر و مفیدی را درباره هر یک از موارد بالا به شما عزیزان ارائه دادیم. امیدواریم که از مطالب این مقاله نهایت استفاده را برده باشید و اطلاعاتتان در زمینه کاربرد بخش‌های مختلف گیاه زرشک کامل شده باشد. سپاسگزاریم که تا این قسمت از مقاله همراه ما بودید. منتظر نظرات شما عزیزان در قسمت کامنت‌ها هستیم.
